AN NINH MẠNG HÀNG HẢI ĐANG LÀ RỦI RO LỚN TRONG NGÀNH
Sự kết hợp giữa hệ thống cũ kỹ và quá trình số hóa đang diễn ra mạnh mẽ trong ngành vận tải biển đang đặt ra những thách thức cấp bách về an ninh mạng. Điều này đòi hỏi sự tập trung hơn vào các quy định và đào tạo để tăng cường khả năng ứng phó với các mối đe dọa ngày càng tinh vi.
Tại hội nghị Seatrade Maritime Qatar vào đầu tháng 2, Engr. Asmaa Abdulaziz Mirzaei, Giám đốc CNTT của MWANI Qatar, nhấn mạnh rằng mặc dù an ninh mạng không phải là một vấn đề mới, nhưng ngành vận tải biển vẫn chưa chuẩn bị đầy đủ để đối phó với các mối nguy hại. Bà chỉ ra rằng sự thiếu hụt các quy định chặt chẽ, hệ thống công nghệ lỗi thời và khả năng ứng phó hạn chế của nhân sự trong ngành là những rào cản chính cần được khắc phục.
“Chúng tôi đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng điều quan trọng là cần tiêu chuẩn hóa các quy trình. Việc đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhân sự trong ngành về các mối đe dọa mạng, đặc biệt là những chiêu thức tấn công bằng kỹ thuật xã hội, là điều cấp thiết,” Mirzaei chia sẻ.
Theo Ghassan Kosta, Giám đốc khu vực của Google Cloud, sự phát triển của AI, IoT và bản sao kỹ thuật số đang trở thành yếu tố cốt lõi trong ngành vận tải biển, giúp cải thiện quá trình ra quyết định. “Dữ liệu đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong chuỗi cung ứng và truy cập thời gian thực. Các tổ chức cần một chiến lược bảo mật toàn diện để tiếp tục đổi mới mà vẫn đảm bảo an toàn cho tài sản của mình,” ông nhấn mạnh.
Jassim Al-Majid, Phó Chủ tịch Bộ phận CNTT của Milaha, nhắc lại sự khác biệt rõ rệt giữa quá khứ và hiện tại. Ông so sánh quá trình chuẩn bị cho sự cố Y2K cách đây 25 năm với việc cập nhật hệ thống hiện nay: “Trước đây, chúng tôi chỉ mất hai ngày để nâng cấp hệ thống trên tàu vì hầu như không có gì để cập nhật. Nhưng hiện nay, việc nâng cấp hệ thống có thể kéo dài nhiều năm.”
Julian Panter, Giám đốc điều hành của SmartSea, đánh giá cao nỗ lực của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) trong việc quản lý rủi ro mạng, nhưng cho rằng các quy định hiện hành vẫn còn chung chung và mang tính khuyến nghị thay vì bắt buộc. “Chúng ta cần những tiêu chuẩn cụ thể và bắt buộc để đảm bảo toàn ngành tuân thủ. Khi ngành hàng hải đang bước vào thời kỳ phát triển công nghệ số mạnh mẽ, nguy cơ bị tấn công mạng cũng gia tăng tương ứng.”
Gareth Burton, Phó Chủ tịch Cấp cao về Kỹ thuật Toàn cầu của ABS, khẳng định rằng ngành vận tải biển đã bắt đầu nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của an ninh mạng, đánh dấu một bước tiến quan trọng. Ông lưu ý rằng quy định đang dần thay đổi và các hiệp hội phân loại đã đưa ra nhiều tiêu chuẩn bắt buộc và tùy chọn liên quan đến an ninh mạng.
Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất đối với quá trình số hóa và bảo mật trong ngành vận tải biển chính là văn hóa truyền thống. Julian Panter cho rằng “lịch sử và truyền thống hàng hải, dù đáng trân trọng, đôi khi lại là rào cản cho sự thay đổi khi nói đến việc ứng dụng công nghệ số.” Việc bảo vệ dữ liệu, thiếu sự chia sẻ thông tin và lo ngại về cạnh tranh cũng là những yếu tố khiến ngành này chưa thể áp dụng mô hình nền tảng dữ liệu chung như trong ngành hàng không.
“Chẳng hạn, khi bạn làm thủ tục tại Emirates hoặc Qatar Airways, dữ liệu của bạn sẽ được truyền đến cơ quan kiểm soát biên giới theo một định dạng kỹ thuật số thống nhất, giúp tăng tốc quá trình xử lý. Nhưng trong ngành hàng hải, không có tiêu chuẩn chung để theo dõi container hay giao tiếp kỹ thuật số giữa tàu và cảng, và giấy tờ vẫn là phương thức chính trong nhiều hoạt động,” Panter nhấn mạnh.
Mirzaei cũng chia sẻ rằng bà đã gặp phải sự phản kháng khi đề xuất các cải tiến công nghệ trong ngành vận tải biển, chủ yếu do tâm lý ngại thay đổi. “Mọi người đã quen với những phương thức làm việc truyền thống và không muốn rời khỏi vùng an toàn của mình.”
Trong quá trình phát triển Cảng Hamad, việc có quá nhiều bên liên quan cũng khiến việc chuyển đổi số gặp khó khăn. Nhóm của Mirzaei đã phải làm việc chặt chẽ với từng bên để cho họ thấy lợi ích của việc áp dụng công nghệ mới.
Tóm lại, mặc dù nhận thức về an ninh mạng trong ngành vận tải biển đã được nâng cao, nhưng để thực sự sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa, ngành cần đẩy mạnh quy định, tiêu chuẩn hóa quy trình và thúc đẩy đào tạo cho nhân sự, đồng thời vượt qua rào cản văn hóa để thích nghi với thời đại kỹ thuật số.
Nguồn: Seatrade Maritime News
